El, ayak, ağız hastalığı sıklıkla coxsackie A virüs ve enterovirus 71 (EV-71) tarafından yapılan viral döküntülü bir hastalıktır. Sıklıkla beş yaş altı çocuklarda görülür. Fakat daha büyük çocuklarda, hatta bazen ebeveynlerde de görülebilir. Mevsim olarak yaz ve sonbahar mevsimlerinde diğer mevsimlere göre daha sık görülür. Özellikle kreşler, oyun grupları ve yüzme havuzları, virüsün çocuktan çocuğa bulaşı için uygun bir ortam sağlar.
Virüsün bulaş yolu sıklıkla tuvalet sonrası yıkanmayan eller ile olabileceği gibi, döküntüsü olan çocukla direk temas etmek, hasta kişi ile aynı havayı solumak (damlacık) yolu ile de bulaş olabilir. Bu nednle hasta olan çocuğun sağlıklı çocuklarla aynı ortamda bulunmaması, onlara temas etmemesi, aynı oyuncaklarla oynamaması mümkünse de aynı havayı solumaması büyük bir önem taşımaktadır.
Enfeksiyonun kuluçka süresi 3-7 gün arasındadır. Sıklıkla hasta ile temas eden çocukta, kuluçka evresi sonrasında ateş, boğaz ağrısı ve halsizlik gibi solunum yolu enfeksiyonu belirtileri başlar. Bazı çocuklarda kusma, ishal, iştahsızlık gibi belirtiler de bu semptomlara eşlik eder. Bu nonspesifik belirtiler sırasında genellikle tanı konulamaz. Tanı sıklıkla cilt lezyonları ve ağız mukozasındaki bulgular sonrasında konulur. Hasta çocukta ağız içerisinde yaralar, aftlar, ülserler, boğazda küçük baloncuklar ve boğazda kızarıklık ortaya çıkar. Bu lezyonlar sıklıkla ağız içerisinde olmakla birlikte bazen dudak ve çeneye kadar yayılabilir. Ağız dışında elde ve ayakta küçük baloncuklar, yaralar, küçük ülserler, iltihaplar görülebilir. Bu döküntüler kaşıntılı ve ağrılı olabileceği gibi tamamen asemptomatik te olabilir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan, yaşça küçük çocuklarda popoda benzer lezyonlar görülebilir. Eldeki lezyonlar, kola, ayaktaki lezyonlar bacağa yayılabilir. Lezyonlar sıklıkla 7-10 gün arasında düzelir. Lezyonların tamamen kurutlanması sonrasında, hastalığın bulaşıcılığı da ortadan kalkar. Hastalık sonrasında ciltte soyulma ve tırnak düşmesi gibi komplikasyonlar görülebilir. Menenjit ve Akciğerde ödeme bağlı akciğer kanamasına neden olabildiği de görülmüştür.
Hastalıkla ilgili en korkulan nokta; hastalığın yol açtığı ağız lezyonlarının, verdiği acıya bağlı olarak çocuğun beslenmesinde ve sıvı alımında tamamen bozulmaya neden olabilmesidir. Bu acil bir durum olup, böyle bir durumda çocuğun mutlaka damar içi sıvı desteğine (serum takılması) ihtiyacı vardır. Ağız lezyonları için kullanılacak bakımlar, çocuğun ağız içi lezyonlarını düzelterek beslenmesini ve sıvı alımını kolaylaştıracaktır. Cilt lezyonları hafif ise sıklıkla kendiliğinden iyileşir. Eğer cilt lezyonları fazla ise veya enfekte olmuş ise bu durumda lezyonlar için antibiyotikli kremler veya bakım kremleri kullanılabilir.
Tabii ki bunların ötesinde, hastalığın düzelmesi için en önemli nokta çocuğun güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmasıdır. Hastaya kullanılacak bağışıklık sistemi destekleyicileri propolis, sambucus nigra, resveratrol, çinko destekleri yanında yeterli C vitamini alımı, ballı zencefil çayı tüketimi, yeterli meyve, sebze tüketimi, kemik suyu, sakatat çorbaları gibi (kollajen destekleri) besinlerin alımı, çocukların bağışıklık sistemini destekleyerek daha hızlı iyileşmesine yardımcı olacaktır.
CİLT LEZYONLARI İÇİN ÖZEL FORMÜL
10 ml tatlı badem yağı içerisine, 4 damla lavanta yağı ve 10 damla nioli yağı karıştırılıp cilt lezyonları üzerine günde 2-3 defa sürülebilir. Enfekte olmaya başlamış lezyonlarda, karışıma birkaç damla çay ağacı yağı eklenebilir.
Paylaş:
