Onikinci aydan sonra çocuğun temel gıdası olmaktan çıkan anne sütü, 2 yaşından itibaren anne ve çocuk için uygun olan bir zamanda kesilebilir. Eğer kesilmek istenmezse çok daha uzun süre anne sütü verilmesinde herhangi bir sakınca yoktur.
Çocuklar 9 ayından itibaren öğretilirse kaşık kullanabilirler, 1 yaşından itibaren kaşık kullanmalıdırlar. Bir yaşından sonra çocuk, mutlaka ailenin diğer bireyleri ile sofraya oturtulmalıdır. Çocuğun ayrı bir tabağı olmalı ve neyi ne kadar tükettiğine dikkat edilmelidir. En sık yapılan hatalardan biri çocuğu yemek suyu ile beslemektir. Hiç bir besleyici değeri olmayan bu beslenme biçimi uygulanmamalıdır. Bu dönemde de çocuklar günde 4 öğün beslenmeli, temel besin gruplarından (süt ve sütlü gıdalar, etler, yumurta ve baklagiller, sebze ve meyveler, unlu ve nişastalı besinler) yeterli ve dengeli tüketilmelidir.
Dengeli bir beslenme listesi şu şekilde olmalıdır:
- 1-2 yaşları arasındaki çocuğun sütlü ürünlere gereksinimi yaklaşık günde 400 ml'dir. Bir yaşından sonra süt verilebilmekle birlikte, süt yerine fermente süt ürünleri (yoğurt, peynir, kefir) kullanılması çok daha yerinde olacaktır. Sütün içerdiği kalsiyum çocukların gelişimi için çok önemlidir. Yirmibeş gram peynirde ikiyüz gram sütteki kadar kalsiyum vardır. Bu nedenle mide kapasiteleri küçük olan çocuklar için peynir, süte güzel alternatif olacaktır. Süt fazlaca alerjen protein içeren bir gıdadır. Süt yerine işlemden (fermentasyon dan) geçen peynir, yoğurt, kefir gibi gıdalar vermek, vücudun alerji ve bağışıklık sistemini daha az uyaracak, alerjik ve otoimmün (astım, diabet gibi) hastalıkların gelişimi daha az olacaktır.Süt veya süt ürünü seçerken daima tam yağlı inek sütü ve yağlı yoğurt önerilir. Sütün aşırı miktarlarda verilmesi hem çocuğun iştahını kapatarak ihtiyacı olan diğer yiyecekleri daha az tüketmesine hem de inek sütü alerjisi nedeni ile barsaklarda kanama ile kan kayıplarına neden olacaktır.
- Et ve et içeren yiyeceklere (balık, tavuk) günlük ihtiyaç 30- 40 gramdır. Her gün et veya baklagillerden en az birisi listede olmalıdır.
- Vücutta kan yapımı için gerekli olan demir ihtiyacını karşılamak ve kansızlık gelişmesini önlemek açısından demir içeriği fazla olan et, yumurta, kuru baklagiller, pekmez ve yeşil yapraklı sebzeleri tüketmek yeterli olacaktır. Pekmez tercihen aç karnına ve tek başına verilmeli, süt ya da yoğurda karıştırılmamalıdır.
- Çocuğa her kahvaltıda bir yumurta yedirilmesi, çocuğu protein, fosfor ve yağ açısından destekleyecektir.
- Günde bir ya da iki kez sebze yemekleri verilmelidir.
- Çocuklara günde bir kez meyve verilmelidir. Meyve suları, özellikle şeker katılmış meyve suları tüketilmesinde kaçılmalıdır.
- Günde bir kez karbonhidratlı besinler ve 3 ince dilim ekmek günlük beslenme listesinde bulunmalıdır.
- Çocuklara mümkün olduğu kadar erken dönemde kendi kendilerine çatal kaşık kullanarak yemeleri öğretilmelidir.
- Her çeşit şekerleme, pasta, kek, dondurma, fındık, patlamış mısır, taneli arpa ürünleri, ufak, sert ham meyve ve sebze parçaları, kalın kabuklu soyulmamış meyve, çok baharatlı ve tuzlu yemekler, şekerli içecekler, kahve, demli çay, çocuklara verilmesinden kaçınılması gereken gıdalardandır. Yemek aralarında çocuğa şekerleme vermek, iştahını kapatarak yetersiz beslenmesine yol açtığı gibi, diş çürüklerinin de önde gelen sebeplerindendir. Çocuklara çay, kahve verilmesi içerdikleri uyarıcı maddeler nedeni ile bir çok yan etkilere neden olabilmektedir. En iyisi bu içecekleri çocuklara tattırmamaktır.
- Küçük partiküllü ve hafif besinler de yutma veya çiğneme esnasında solunum yollarına kaçabileceğinden önerilmemektedir
- 2 yaşındaki çocuk miktar olarak yetişkin öğünlerinin 1/3-1/2'sini yiyebilmelidir. Çocuğun yetişkinlerle bir arada yemeğe oturup hep birlikte düzenli yemek yeme alışkanlığını kazanması sağlanmalıdır.
- Çocuk istemediği bir yemeği yemeye zorlanmamalı, aynı eşdeğerde bir başka gıda verilmelidir. Çocuğun istemediği yemeği yemesi için herhangi bir şekilde ödüllendirilmesi doğru değildir. Aksi taktirde çocuk bazı yemeklerin ancak ödül karşılığı yenebilecek kadar kötü olduğunu düşünecektir.
Saat - Besin Türü
08.00 Anne sütü veya 150 cc mama cc, 1 tam yumurta veya 1 kibrit kutusu kadar beyaz peynir
1 ince dilim ekmek, 1-2 tatlı kaşığı pekmez
12.00 Etli sebze yemekleri, + 1-2 köfte kadar tavuk eti ya da balık + pilav veya makarna + meyve püresi
16.00 Yoğurt 200 g
20.00 Sebze veya kuru baklagil yemeği + Pilav veya makarna
21:00 1 kase sütlaç veya muhallebi
Saat - Besin Türü
08:00 Anne sütü veya 150-200 cc mama, 1 yumurta 1 kibrit kutusu kadar beyaz peynir, 4 adet bebek bisküvisi
12:00 1 kase sebze yemeği (içine 1 tatlı kaşığı kadar zeytin yağı ve 1 köfte kadar et veya tavuk eti eklenecektir), 1 çay bardağı yoğurt, 1 dilim ekmek
15:00 1 büyük muz veya benzeri meyve
18:00 2 yemek kaşığı pirinç pilavı, 4 yemek kaşığı kuru baklagil (mercimek, kuru fasülye, nohut vb) veya mercimek çorbası, 1 dilim ekmek
21:00 250 cc mama veya anne sütü
